Bộ Tư pháp: Cần trao thanh tra quyền khởi tố, điều tra

Sáng ngày 4/3, Bộ Tư pháp tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng.

Xử lý hành vi tham nhũng còn khoảng cách với thực trạng

Theo Bộ Tư pháp, trong 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng, các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Tư pháp ít xảy ra tham nhũng. Qua công tác kiểm tra nội bộ tại các cơ quan, tổ chức đơn vị thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp phát hiện và xử lý 22 trường hợp. 

Tuy nhiên, mục tiêu của công tác phòng, chống tham nhũng là ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng chưa đáp ứng yêu cầu. Việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng so với thực trạng vẫn còn khoảng cách. 

“Hành vi tham nhũng hiện nay được đánh giá là diễn biễn phức tạp, nhưng các vụ việc phát hiện, xử lý còn hạn chế. Việc thu hồi tài sản do tham nhũng còn chưa làm tốt, việc kê khai tài sản hiện nay còn nặng nề hình thức”, quyền Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp Nguyễn Hồng Diện cho biết. 

Trong khi, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, phương tiện công việc và sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có nhiệm vụ trực tiếp phát hiện, xử lý tham nhũng còn bất cập. 

Nhất là, cơ quan thanh tra khi phát hiện hành vi tham nhũng phải chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra dẫn đến chưa kịp thời trong phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng. Thậm chí, sau khi chuyển hồ sơ không khởi tố, không thông tin “hồi đáp” dễ dẫn đến tâm lý “lười” chuyển hồ sơ.

Ông Diện nhấn mạnh, cần bổ sung quy định về thẩm quyền khởi tố và điều tra ban đầu cho thanh tra giống như kiểm lâm, hải quan đối với các vụ việc qua thanh tra phát hiện có dấu hiệu tham nhũng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra.

Thiết lập cơ chế “liên hoàn” để thu hồi tài sản tham nhũng

Giai đoạn 2005 - 2015, Thanh tra Bộ Tư pháp đã tập trung thanh tra một số lĩnh vực công tác dễ dẫn đến có những sơ hở hoặc nhũng nhiễu làm này sinh tham nhũng như quản lý ngân sách, tài sản, đầu tư xây dựng cơ bản, công chứng, bán đầu giá tài sản.

Từ đó đã kịp thời phát hiện một số tồn tại, thiếu sót, đồng thời Chánh Thanh tra Bộ đã ban hành 33 quyết định thu hồi với tổng số tiền 1,5 tỷ đồng. 

Số việc thi hành án trong các vụ án tham nhũng có xu hướng tăng lên, nhất là trong 5 năm gần đây tăng khá nhanh, với 143 việc năm 2013 thì đến năm 2015 là 227 vụ. 

Đặc biệt, trong năm 2014, 2015, đưa ra xét xử những vụ đại án tham nhũng, với giá trị về tiền phải thi hành đặc biệt lớn. Nhưng, tỷ lệ thi hành về tiền của năm 2015 chỉ đạt 2,31%, rất thấp so với tỷ lệ thi hành về tiền của toàn ngành Thi hành án dân sự là 76%. 

Nguyên nhân được Bộ Tư pháp đưa ra là do tài sản để bảo đảm thi hành án có giá trị rất nhỏ, không đủ bảo đảm thi hành cán. Nhất là khó có thể xác minh được thêm tài sản hoặc nguồn thu nhập khác ngoài các tài sản đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế, kê biên vì tội phạm tham nhũng thường tìm mọi cách để tẩu tán, che dấu, hợp lý hóa tài sản. 

Quyền hạn của chấp hành viên, cơ quan thi hành án dân sự lại rất giới hạn. Một số tổ chức chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình trong việc thu hồi tài sản cho Nhà nước.

 “Công tác phòng, chống tham nhũng khó có thể đạt được như mong đợi nếu tài sản tham nhũng được thu hồi thấp”, quyền Chánh Thanh tra Nguyễn Hồng Diện nói.

Ông Trần Văn Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính lưu ý, việc thi hành án dân sự đối với các vụ án tham nhũng chỉ dựa trên bản án đã tuyên, trong khi trước khi có bản án trải qua nhiều giai đoạn, nên tài sản dễ bị tẩu tán.

“Chúng ta hiện không có cơ chế đăng ký tài sản của cán bộ, nên phải xây dựng “cơ chế liên hoàn” để thu hồi tài sản tham nhũng hiệu quả”, ông Dũng nhấn mạnh.

Cùng với đó, bổ sung các yêu cầu về nội dung, hình thức, thời kỳ và thời gian thực hiện công khai, minh bạch cụ thể; mở rộng quy định về trách nhiệm giải trình của người đứng đầu cơ quan, tổ chức đơn vị; làm rõ khái niệm người đứng đầu và trách nhiệm người đứng đầu nhằm cá thể hóa trách nhiệm theo từng cấp độ quản lý khi để xảy ra vụ việc tham nhũng…

theo thanhtra.com.vn