Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Tạ Anh Tuấn: Thanh tra phải là "người giữ nhịp” cho bộ máy minh bạch, liêm chính

+ Việc sáp nhập địa giới hành chính và xây dựng mô hình chính quyền mới đang là một trong những công cuộc cải cách lớn nhất của đất nước. Xin ông chia sẻ rõ hơn về bối cảnh và mục tiêu của công cuộc này?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Chúng ta đang thực hiện tinh thần và nghị quyết của Bộ Chính trị về việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn và hoạt động hiệu quả. Cùng với đó, chúng ta thực hiện việc sáp nhập các địa phương, giảm từ 63 tỉnh/thành phố xuống còn 34 tỉnh/thành phố, đồng thời thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.

Như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, đây là công cuộc sắp xếp lại giang sơn.

Việc sắp xếp lại này nhằm tạo ra một không gian phát triển rất lớn. Cụ thể, tỉnh Đắk Lắk được hợp nhất giữa hai tỉnh Phú Yên và Đắk Lắk cũ, trở thành một tỉnh Đắk Lắk mới với không gian phát triển rất rộng, trên 18.000 km². Địa bàn này trải dài từ biên giới đất liền xuống biển Đông. Mô hình chính quyền hai cấp được thực hiện nhằm mục đích đưa chính quyền gần dân hơn, sát dân hơn và đẩy mạnh cải cách hành chính để phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

+ Việc cải cách lớn luôn đi kèm với thách thức. Đối với tỉnh Đắk Lắk mới, những khó khăn ban đầu là gì, thưa ông?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Định hướng này là rất đúng đắn, phù hợp với xu hướng cải cách và sự phát triển của công nghệ quản trị hiện đại. Tuy nhiên, chúng ta chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn, nhất là trong thời gian đầu. Khó khăn về việc tổ chức sắp xếp bộ máy tại địa bàn hai tỉnh cũ, và đặc biệt là khó khăn khi không gian phát triển trở nên rộng hơn. Khi không gian phát triển rộng và thực hiện một mô hình mới, có thể có nơi, có lúc cán bộ không đáp ứng được yêu cầu công việc.

Nhưng chúng ta nhận thức được khó khăn thì không phải là chùn bước. Ngược lại, việc nhận thức được khó khăn giúp chúng ta tìm ra những giải pháp để khắc chế những tồn tại, hạn chế đó, từ đó phát triển trong thời gian tới.

+ Thưa ông, trong hành trình 80 năm qua, ngành Thanh tra Việt Nam nói chung và Thanh tra tỉnh Đắk Lắk nói riêng đã đồng hành cùng đất nước với nhiều đóng góp quan trọng. Ông nhìn nhận thế nào về vai trò, vị trí của công tác thanh tra đối với sự phát triển của tỉnh?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Khi nhìn lại chặng đường 80 năm đã qua, tôi thấy ngành Thanh tra đã thực sự khẳng định được vị thế của mình trong hệ thống quản lý nhà nước. Đúng như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”.

Ở Đắk Lắk, nhiều năm nay công tác thanh tra không chỉ dừng lại ở việc phát hiện, xử lý các sai phạm hay kiến nghị thu hồi, khắc phục hậu quả trong từng vụ việc cụ thể, mà quan trọng hơn là đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền những giải pháp phòng ngừa, chấn chỉnh, hoàn thiện cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, công tác thanh tra giữ vai trò hết sức quan trọng trong việc duy trì kỷ cương, kỷ luật hành chính, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Chính sự hiện diện của thanh tra đã giúp bộ máy vận hành ổn định, hiệu quả hơn, để mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến được với người dân một cách công bằng, minh bạch và thực chất. Công tác thanh tra đã trở thành “lá chắn” bảo vệ lợi ích của Nhà nước và của Nhân dân, đồng thời là “ngọn đèn soi đường” giúp chính quyền các cấp nhận diện những bất cập, thiếu sót để hoàn thiện chính sách, pháp luật và cơ chế quản lý.

+ Trong quá trình lãnh đạo và điều hành, ông đánh giá công tác thanh tra có ý nghĩa thế nào trong việc bảo đảm kỷ luật hành chính và ngăn ngừa tiêu cực, tham nhũng?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Tôi cho rằng thanh tra là một công cụ đặc biệt của chính quyền. Giá trị lớn nhất của thanh tra, theo tôi, không nằm ở những con số xử lý hay những bản kết luận, mà chính là ở tính phòng ngừa.

Nếu hình dung bộ máy hành chính như một cơ thể sống, thì thanh tra chính là cơ chế miễn dịch. Nó có thể phát hiện sớm những “mầm bệnh” – những dấu hiệu lệch chuẩn trong quản lý, trong điều hành, trong sử dụng nguồn lực – từ đó đề xuất biện pháp “chữa trị” kịp thời , để tránh cho chúng phát triển thành “khối u” tiêu cực hay tham nhũng. Nói cách khác, thanh tra giữ cho cơ thể ấy khỏe mạnh, từ bên trong, để cả hệ thống có thể hoạt động nhịp nhàng và hiệu quả.

Công tác thanh tra còn giúp chính quyền tự hoàn thiện chính mình, là một “kênh phản biện nội bộ” giúp nhìn thấy những điểm yếu, khoảng trống trong quản lý để kịp thời hoàn thiện thể chế.

+ Thưa ông, trong thời gian qua, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo ông, đâu là những điểm nổi bật, đặc biệt trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Tôi cho rằng một trong những điểm sáng rõ nét nhất chính là ở công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Thanh tra tỉnh Đắk Lắk luôn chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, việc tiếp nhận, xử lý hàng trăm đơn thư khiếu nại, tố cáo với tỷ lệ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền luôn đạt từ 85% trở lên. Nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài nhiều năm, nhưng nhờ sự kiên trì và khách quan của đội ngũ cán bộ thanh tra, sự phối hợp của các cấp các ngành, chúng ta đã xử lý được dứt điểm, giúp người dân yên tâm, ổn định cuộc sống.

Điểm nổi bật nhất trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo là đối thoại trực tiếp với công dân trong quá trình thụ lý, giải quyết. Tôi còn nhớ có những trường hợp liên quan đến đất đai, khi thanh tra trực tiếp về cơ sở, dành thời gian đối thoại, lắng nghe và giải thích thấu tình đạt lý, thì người dân đã đồng thuận, chấm dứt khiếu kiện. Đây là yếu tố then chốt để tạo sự đồng thuận của người dân, minh bạch và giảm căng thẳng giữa các bên liên quan.

Bên cạnh đó, công tác thu hồi tài sản sau thanh tra cũng đạt nhiều kết quả tích cực, không chỉ mang lại nguồn lực cho ngân sách mà còn góp phần sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực công. Trong công tác thanh tra đã kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có sai phạm, đặc biệt kiến nghị thu hồi hàng trăm tỷ đồng.

+ Trong bối cảnh hiện nay, khi cải cách hành chính và xây dựng chính quyền số đang được đẩy mạnh, theo ông ngành Thanh tra cần đổi mới phương thức hoạt động như thế nào để đáp ứng yêu cầu mới?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Có thể nói, nhiệm vụ về cải cách hành chính, đặc biệt là phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang được Đảng và Nhà nước quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Ngành Thanh tra Đắk Lắk cần đổi mới phương thức hoạt động, hướng tới mục tiêu hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn, cụ thể:

Xây dựng hệ thống dữ liệu: Đây là điều cốt lõi của chuyển đổi số. Cần đẩy mạnh xây dựng và khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo và Nền tảng số Công tác thanh tra. Đặc biệt là Cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập, giúp tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng.

Đổi mới cách thức tiến hành hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo: Các đoàn thanh tra có thể hướng dẫn đối tượng thanh tra số hóa tài liệu, từ đó thực hiện việc thanh tra, kiểm tra, xác minh một số nội dung theo hình thức trực tuyến (online) thay vì hoàn toàn trực tiếp như hiện nay.

Ứng dụng công cụ phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI): Để phân tích dữ liệu nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu vi phạm hoặc các hành vi bất thường. Đồng thời, cung cấp thông tin tổng hợp, phân tích chuyên sâu cho lãnh đạo kịp thời đưa ra các quyết sách.

Xây dựng cơ quan thanh tra hiện đại, minh bạch: Tăng cường minh bạch về toàn bộ quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo; hoạt động thanh tra được số hóa và ghi nhận trên hệ thống, qua đó giúp dễ dàng tra cứu, giám sát. Việc công khai kết luận thanh tra trên môi trường số cũng tạo ra cơ chế giám sát xã hội một cách tự nhiên, hiệu quả.

+ Thưa ông, ông đặt kỳ vọng gì vào đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra trong thời gian tới?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Kỳ vọng lớn nhất của tôi chính là sự liêm chính và bản lĩnh. Người cán bộ thanh tra, theo tôi, phải giống như người “cầm cân nảy mực” – luôn công tâm, kiên định và không để bất kỳ sức ép nào làm lung lay. Phải giữ vững bản lĩnh chính trị, không ngừng rèn luyện phẩm chất đạo đức, tinh thần liêm chính, công tâm, khách quan - đây là “linh hồn” của người cán bộ thanh tra.

Bên cạnh phẩm chất đạo đức trong sáng, họ còn cần nắm vững pháp luật, giỏi nghiệp vụ chuyên môn, đồng thời trang bị những kỹ năng mềm cần thiết để có thể gần dân, hiểu dân và đồng hành cùng dân. Chỉ khi hội tụ đủ những yếu tố ấy, cán bộ thanh tra mới thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy cho xã hội.

+ Thưa ông, trong thời gian tới, công tác thanh tra, giám sát sẽ được triển khai như thế nào để vừa ngăn ngừa sai phạm, vừa tạo động lực đổi mới cho đội ngũ cán bộ và các địa phương?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Trong thời gian tới, tỉnh Đắk Lắk xác định công tác thanh tra tiếp tục là một nhiệm vụ trọng tâm. Thanh tra không chỉ là hoạt động “đi tìm cái sai” hay “xử lý sau vi phạm”, mà quan trọng hơn là biện pháp hữu hiệu nhằm bảo đảm kỷ cương, kỷ luật hành chính, ngăn ngừa từ sớm, từ xa những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; đồng thời, khuyến khích, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong bộ máy hành chính.

Để làm được điều đó, tôi yêu cầu Thanh tra tỉnh bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xác định đúng trọng tâm, trọng điểm thanh tra, tập trung vào những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực như: quản lý đất đai, đầu tư xây dựng, tài chính – ngân sách, tài nguyên – môi trường.... Song song với đó là tăng cường thanh tra đột xuất khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, xử lý nghiêm minh những trường hợp cố tình làm trái quy định.

Bên cạnh việc siết chặt kỷ cương, tỉnh đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng môi trường làm việc khuyến khích sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Quan điểm của UBND tỉnh là thanh tra phải được thực hiện trên tinh thần “bảo vệ cái đúng, khuyến khích cái mới, ngăn chặn cái sai”. Vì vậy, cơ quan thanh tra tỉnh cần xác định, làm rõ sai phạm do cố ý, vụ lợi với những sai sót mang tính rủi ro, thử nghiệm, dám đổi mới.

Trong công tác chỉ đạo, UBND tỉnh sẽ hoàn thiện cơ chế bảo vệ người dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, đồng thời tăng cường đối thoại, trao đổi, hướng dẫn trước khi thanh tra để giúp các cơ quan, đơn vị nhận diện, khắc phục sớm sai sót. Đây chính là cách để công tác thanh tra thực sự trở thành “công cụ hỗ trợ phát triển”.

+ Trong quá trình làm việc, chắc hẳn ông đã có nhiều kỷ niệm với cán bộ ngành Thanh tra. Có điều gì để lại cho ông ấn tượng sâu sắc nhất?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Điều khiến tôi ấn tượng nhất chính là sự kiên trì và tỉ mỉ của họ. Có những vụ việc mà hồ sơ chất cao hàng trăm trang, thông tin phức tạp, nhưng các cán bộ, công chức vẫn bền bỉ, kiên nhẫn rà soát từng chi tiết, từng con số, không bỏ sót bất kỳ điểm nhỏ nào. Chính sự tận tụy ấy đã giúp những kết luận thanh tra trở nên vững chắc và có sức thuyết phục.

Tôi nhớ mãi một kỷ niệm trong quá trình chỉ đạo xử lý một vụ việc phức tạp liên quan đến lĩnh vực đất đai. Đoàn thanh tra phải làm việc liên tục trong điều kiện khắc nghiệt, hồ sơ dày đặc, nhiều bên liên quan, thông tin chồng chéo. Có lúc, kết quả xác minh bị phản ứng gay gắt, thậm chí có áp lực từ nhiều phía. Nhưng tôi rất trân trọng khi thấy các đồng chí trong đoàn vẫn kiên định, thận trọng trong từng bước làm việc, luôn đặt yếu tố khách quan, đúng sai lên hàng đầu. Sau cùng, kết luận thanh tra được ban hành trên cơ sở chứng cứ rõ ràng, căn cứ pháp lý vững chắc, được các cơ quan liên quan và người dân đồng tình. Vụ việc được giải quyết dứt điểm, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự nghiêm minh của pháp luật và sự liêm chính của chính quyền.

Và trên tất cả, theo tôi, phẩm chất quan trọng nhất của một cán bộ thanh tra là liêm chính. Bởi chỉ khi giữ được sự liêm chính, họ mới có thể đưa ra những quyết định khách quan, công bằng, đủ để người dân tin tưởng.

+ Nếu được gửi một lời nhắn tới những cán bộ trẻ của ngành Thanh tra, ông sẽ nói gì?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Tôi muốn nhắn rằng: Hãy luôn giữ vững bản lĩnh, đạo đức nghề nghiệp, rèn luyện trí tuệ và nuôi dưỡng tinh thần liêm chính. Hãy không ngại khó, không né tránh va chạm và luôn dám đứng thẳng bởi giá trị lớn nhất của người cán bộ không nằm ở quyền lực, mà ở sự trong sạch, dũng cảm và tinh thần dám chịu trách nhiệm. Hãy bước đi với trái tim trong sáng, khối óc tỉnh táo để danh xưng người cán bộ “Thanh tra” luôn là biểu tượng của chính trực và niềm tin, xứng đáng với lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”.

Chúng ta đang ở một giai đoạn lịch sử của cả đất nước và cả dân tộc, được chứng kiến những thời khắc lịch sử để thực hiện các mục tiêu rất cao. Đó là hai mục tiêu 100 năm: Đưa đất nước trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập trung bình cao (100 năm thành lập Đảng) và trở thành một nước phát triển (100 năm thành lập nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam).

Tôi nhắn nhủ đến anh em cán bộ, nhất là cán bộ trẻ, là phải có một sự khát vọng trong tương lai và phải có một niềm tin. Mặc dù còn rất nhiều khó khăn, thách thức, nhưng hãy tự hào vì được đứng trong một giai đoạn lịch sử này. Cần có niềm tin, khát vọng và hướng tới tương lai để xây dựng quê hương Đắk Lắk nói riêng, và góp phần xây dựng đất nước nói chung.

+ Còn về Đắk Lắk, ông kỳ vọng hình ảnh địa phương sẽ hiện lên như thế nào trong mắt người dân và các nhà đầu tư trong nhiệm kỳ này?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Phải nói, Đắk Lắk mới là một vùng đất có văn hóa và chiều sâu văn hóa rất lớn. Vùng đất này có cả rừng và cả biển. Về rừng, Đắk Lắk là trung tâm của Tây Nguyên, nơi thể hiện những bản sắc, văn hóa đặc trưng. Phía Đông của tỉnh cũng là một vùng văn hóa sâu sắc, mang sự chịu thương chịu khó của người miền Trung, người Duyên hải Nam Trung Bộ. Văn hóa của cả hai bên đã hòa quyện lại với nhau, tạo nên một nét văn hóa rất sâu, rất đặc sắc của Đắk Lắk mới.

Tôi kỳ vọng rằng trong nhiệm kỳ này, hình ảnh của tỉnh Đắk Lắk sẽ là một tỉnh có nền hành chính công khai, minh bạch, chuyên nghiệp, gần dân hơn và luôn đặt người dân làm trung tâm. Tôi mong Đắk Lắk sẽ trở thành một địa phương năng động, minh bạch và đáng tin cậy. Người dân yên tâm vì quyền lợi của mình luôn được bảo vệ; doanh nghiệp cảm thấy an toàn khi rót vốn đầu tư.

Công tác thanh tra có vai trò hết sức quan trọng để đạt được những mục tiêu và kỳ vọng đó, giúp chính quyền nắm bắt kịp thời những bất cập trong quản lý, đồng thời phòng ngừa tiêu cực, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân.

+ Được biết, ông xuất thân từ ngành Tài chính – một ngành thường được đánh giá là hơi khô khan và tiếp xúc nhiều với con số. Điều này có ảnh hưởng như thế nào đến công tác quản lý, lãnh đạo khi ông chuyển về địa phương?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Ngành Tài chính tuy tiếp xúc với nhiều con số, nhưng cũng là một ngành tổng hợp. Nếu biết sử dụng những kiến thức tổng hợp kết hợp với những kiến thức học hỏi trong thực tiễn, điều đó sẽ có ý nghĩa rất nhiều trong công tác quản lý, đặc biệt là khi về địa phương. Đó cũng là một thế mạnh, giúp tôi nắm được mọi vấn đề chặt chẽ hơn so với tính chất hơi nguyên tắc của ngành Tài chính.

+ Ngoài công việc, ông cân bằng cuộc sống cá nhân như thế nào?

-Ông Tạ Anh Tuấn: Để cân bằng cuộc sống và phục vụ công việc, điều đầu tiên là phải có những hoạt động để giữ gìn sức khỏe. Thứ hai, tôi luôn cố gắng có thời gian tĩnh để suy nghĩ về công việc một cách sáng suốt hơn. Phải có được tâm an thì mới có thể đưa ra những quyết định sáng suốt. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên có những hoạt động thể dục thể thao để con người và công việc không bị trì trệ. Tôi chỉ đi bộ thôi, thường là 4 đến 5 cây số mỗi ngày, dành thời gian vào buổi sáng và buổi chiều.

+ Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra, ông muốn gửi gắm điều gì tới đội ngũ cán bộ thanh tra của tỉnh?

Ông Tạ Anh Tuấn: Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 – 23/11/2025), tôi trân trọng gửi lời chúc mừng đến toàn thể công chức và người lao động ngành Thanh tra Đắk Lắk.

-Tôi mong muốn ngành Thanh tra tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống 80 năm vẻ vang, tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị; không ngừng đổi mới phương pháp làm việc, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức Thanh tra cần luôn giữ vững tinh thần “liêm chính – khách quan – công tâm – trách nhiệm” , góp phần xây dựng đội ngũ Thanh tra Đắk Lắk ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Qua cuộc trò chuyện với Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Tạ Anh Tuấn, có thể thấy rõ vai trò toàn diện của ngành Thanh tra: Không chỉ là công cụ xử lý sai phạm, mà còn là cơ chế phòng ngừa, là “lá chắn” bảo vệ niềm tin và giữ cho bộ máy vận hành minh bạch, ổn định. Trong bối cảnh cải cách hành chính, chính phủ số và hội nhập sâu rộng, Thanh tra càng cần đổi mới mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ, minh bạch hóa quy trình để vừa giám sát chặt chẽ vừa đồng hành cùng phát triển.

Thông điệp mà ông Tạ Anh Tuấn nhấn mạnh cũng là kỳ vọng của Nhân dân: Xây dựng một nền Thanh tra liêm chính, công tâm, coi trọng đạo đức công vụ. Khi thanh tra trở thành chỗ dựa tin cậy - nghiêm khắc với cái sai nhưng khích lệ sáng tạo đúng đắn - đó sẽ là bảo chứng cho một bộ máy trong sạch, là nền tảng để Đắk Lắk phát triển bền vững và để ngành Thanh tra Việt Nam tiếp tục vững bước trên hành trình mới.

Theo Thanhtra.com.vn